1923
Een
terugblik op het Klarendal van toen.
Ditmaal gaan we terug naar eind augustus, begin september 1923
en blikken terug op de festiviteiten rond de verjaardag op 31
augustus en het 25jarig regeringsjubileum van Koningin
Wilhelmina op 6 september, georganiseerd door de buurtvereniging
Klarendal.
De buurtvereniging "Klarendal"
Op 1 augustus
1921 werd de buurtvereniging "Klarendal" opgericht en reeds op
29 september van hetzelfde jaar koninklijk goedgekeurd. In 1923
ter gelegenheid van de verjaardag en het 25-jarig
regeringsjubileum van onze toenmalige vorstin Koningin
Wilhelmina organiseerde het bestuur van de toen nog jonge
buurtvereniging een driedaags feestprogramma.
De
feestelijkheden
De festiviteiten begonnen op vrijdag 31 augustus, destijds de
verjaardag van Koningin Wilhelmina 's morgens om 10 uur met een
ommegang met trommels door Klarendal vanaf de R.K. Volksbond
(het huidige KAB-Posttheater) aan de Rosendaalseweg 14.
Op het Putplein, het Johannaplein, in het Vogelwijk, het
Klarenbeekplein, dat in die tijd onderdeel uitmaakte van
een complex noodwoningen tussen de Thomas a Kempislaan, de
Rosendaalseweg, de Bosweg en de grote vijver aldaar, en het
Mussenplein werden volksliederen ten gehore gebracht. De
kinderen van de leden van de vereniging werden geacht aanwezig
te zijn en uit luide borst mee te zingen.
In de middag begon om 4 uur een groot kinderfeest in de
grote zaal van voornoemde R.K. Volksbond voor kinderen van 5 tot
13 jaar. Het optreden werd verzorgd door de beroemde
karakter-komieken Keesje en Klaasje met hun succesnummer Jopie
Slim en Dikkie Bigmans.
Oorspronkelijk waren Jopie en Dikkie de
hoofdpersonen uit een strip, die de Telegraaf in 1921 overnam
uit de London Evening News. Jopie Slim was een mager mannetje
met een korte broek en een kabouterpuntmuts, Dikkie Bigmans een
dom varkentje op klompen. Het duo was enorm populair, er werd
zelfs een liedje aan het tweetal gewijd.
Ook was er ruime aandacht voor volkszang en trommelspel.
Voor versnaperingen werd gezorgd, maar de ouders moesten hun
kroost wel een kopje en een programmaboekje meegeven.
Op maandag 3 september waren de ouderen aan de
beurt. Om acht 's avonds begon een grandioze feestavond
met bal voor de leden van de vereniging ook al weer in de
grote zaal van de R.K. Volksbond.
Het
volledige programma zag er als volgt uit:
- Muziek en volkszang
- Piet en Kee op het
Koninginnefeest te Amsterdam (duet)
- Muziek en volkszang
- De antiquair (een
kluchtspel in een bedrijf)
- Muziek en volkszang
- Bruiloft van Neef Janus
(duet)
- Twee leuke boertjes (duet)
- Een raadsvergadering te
Koekamp (een kluchtspel in een bedrijf)
- Muziek en volkszang
- Jopie (coupletten)
- Muziek en volkszang
- Hannes op mobilisatie
- Muziek
- Begrafenis van Ome Janus
(duet)
- Muziek en volkszang
|
Daarna werden de aanwezigen gefêteerd op allerlei verassingen
en begon het grote bal. Het bal stond werd verzorgd door de
heer M. Th. Thijssen en de muziek (viool, piano en cello)
stond onder leiding van de heer J. Brinksma, een in die tijd
bekend Klarendals musicus. Het balprogramma bevatte de
volgende dansen: Polonaise, Duitse polka, dubbele Boston, een
wals, one step, een Spaanse wals, een mazurka, de
Broadway-foxtrot, de veleta, la Sherlokinette, de
mobilisatiedans en extra's.
Op dinsdag 4
september, de Klarendalse scholen waren gesloten, werd in de
ochtend opnieuw een "ommegang" door de wijk gehouden. Net als op
31 augustus werden er opnieuw op de diverse Klarendalse pleinen
volksliederen ten gehore gebracht.
's Middags om 5 uur was er een optocht georganiseerd voor de
kinderen die met versierde fietsen, hoepels en poppenwagens door
de wijk trokken. Voor deze gelegenheid werden diverse mooie
prijzen door de Klarendalse winkeliers ter beschikking gesteld,
deze waren vanaf 30 augustus te bezichtigen in de etalage van de
firma P.N. Bosch aan de Klarendalseweg 163-164.
Het bestuur
Het toenmalige bestuur, bestond uit de heer M.J. Kattebelt
die naast zijn voorzitterschap een vleeshouwerij en een
spekslagerij aan de Javastraat 16 bestierde. Volgens zijn
advertenties leverde hij een eersteklas kwaliteit rund- en
varkensvlees en diverse worstsoorten tegen scherp concurrerende
prijzen.
De secretaris van de vereniging, de heer P.N. Bosch was
eigenaar van de nu nog bij velen bekende verf-, glas- en
behangzaak aan de Klarendalseweg 163-164, waar in de jaren
zestig nog drogisterijartikelen aan toegevoegd werden. De winkel
heeft tot 1980 nog bestaan. In 1923 leverde de firma Bosch
niet alleen glas- en verfwaren, maar verkocht naast tafel- en
schoorsteenzeil ook nog glaspapier in wel 50 soorten en had wel
500 verschillende soorten behang op voorraad.
De heer H. Brinksma, de penningmeester was filiaalhouder
van de electrische was- en strijkinrichting "De Witte
Lelie" en was te vinden aan de Klarendalseweg 162.
De tweede voorzitter, de heer J.H. van Gemonden had aan de 4de
Nijverheidstraat 10 een fijn- en grofsmederij.
Verder was er nog een tweede secretaris, de heer P.A. Hutjens.
Niet te vergeten de commissarissen, de heren A.P. van Berkel en
en A. Wiechering.
De heer van Berkel had een leder- en schoenhandel aan de
Klarendalseweg 427, alwaar men ook zijn schoeisel van nieuwe
zolen en hakken kon laten voorzien, dames betaalden hiervoor fl.
2.-, de heren betaalden 50 cent meer. Kinderen betaalden
naar grootte van de schoen. En de leden van de buurt-vereniging
kregen 5% korting bij deze schoenmaker.
A. Wiechering was een lood- en zinkbewerker en verzorgde tevens
de aanleg van gas en waterleiding. Hij had zijn werkplaats aan
de Rappardstraat 61 en was een van de weinige Klarendalse
ondernemers die telefonisch te bereiken was. Dat er in die dagen
nog niet veel telefoonaansluitingen waren, blijkt wel uit zijn
nummer: 678.
Rest nog de juryleden van de vereniging te vermelden: de heren
J.H. Kramer en M. Borgadijn.
De heer M. Borgadijn uit de Jufferstraat was schilder, wat de
heer J.H. Kramer in het dagelijks leven deed is niet bekend.
De
afdelingen van de buurtvereniging
De vereniging had een aantal afdelingen, waaronder de
toneelvereniging "Klarendal Vooraan" met in het bestuur de heer
J.H. Gemonden als voorzitter, de heer Th. Schoenmakers als
secretaris en de heer P.N. Bosch als penningmeester. Verder had
deze vereniging de volgende leden: Kniest, Gerritsen, Pijer en
Hoviestad.
De afdeling trommelmars stond onder leiding van de heer J.
Brinksma met als commissieleden de heren P.Hutjens en A.P. van
Berkel. De ongeveer 20 deelnemers, waaronder voor oudere
Klarendallers bekende namen zoals Egging, Weidema, Schut,
Ernste, Leisner werden aangevoerd door H. Brinksma, zoon
van voornoemde J. Brinksma.
Ook de afdeling Volkszang stond onder leiding van de
Klarendalse musicus Brinksma, bijgestaan door de heren a.J.
Wiegering en J.H. van Gemonde. Het was met bijna 120 leden
de grootste afdeling binnen de buurtvereniging.
Lid
worden
Lid worden van de
buurtvereniging kon in die tijd voor 10 cent per week. Voor
dat duppie kon je in de wintermaanden gezellig naar de
toneel en volkszangavonden en werden de kinderen enige malen
per jaar verrast met versnaperingen en vermakelijkheden.
----------------------------------------------------------------
De
volksliederen
(gezongen
tijdens de ommegang)
Patriottenlied
Wat zullen onze Patriotjes eten,
Als zij in het leger zijn,
Een kliekske aan de spit gestoken,
Dat zullen onze Patriotjes eten.
Kapitein, Luitenant,
Vaandrig, Sergeant,
Tamboer, Korporaal,
Patriotjes allemaal,
Kameraden ! Kameraden !
Wat zullen
onze Patriotjes drinken,
Als zij in het leger zijn,
De wijn uit zilveren pinten,
Dat zullen onze Patriotjes drinken.
Kapitein, Luitenant, enz.
Waarop zullen onze Patriotjes slapen,
Als zij in het leger zijn,
Op een bed met schoone lakens,
Daarop zullen onze Patriotjes slapen.
Kapitein, Luitenant, enz.
Waarmee zullen onze Patriotjes schieten,
Als zij in het leger zijn,
Met een kanon met vier wieltjes,
Daarmee zullen onze Patriotjes schieten,
Kapitein, Luitenant, enz.
--------
't Is plicht dat iedere jongen
't Is plicht dat iedere jongen aan d'onafhankelijkheid
Van zijn geliefde Vaderland zijn beste krachten wijdt.
Hoezee! Hoezee! Voor Nederland hoezee!
Hoezee! Hoezee! Voor Nederland hoezee!
Voor Koningin en Vaderland waakt ied're jongen mee!
Voor Koningin en Vaderland waakt ied're jongen mee!
Als Vaderlandsche jongen beminnen wij den grond
Waarop het graf der Vad'ren staat en onze wieg eens stond.
Hoezee!
Hoezee! Voor Nederland hoezee!
Hoezee! Hoezee! Voor Nederland hoezee!
Voor Koningin en Vaderland waakt ied're jongen mee!
Voor Koningin en Vaderland waakt ied're jongen mee!
Komt ooit de vijand naken, is 't Vaderland in nood,
dan staan wij pal en blijven het getrouw tot in den dood.
Hoezee! Hoezee! Voor Nederland hoezee!
Hoezee! Hoezee! Voor Nederland hoezee!
Ja, Nederland, wij allen zijn U trouw tot in den dood,
Ja, Nederland, wij allen zijn U trouw tot in den dood.
"Slechts eendracht maakt ons machtig", zij immer het parool;
Een driekleur met oranjestrik van vrijheid het symbool.
Hoezee! Hoezee! Voor Nederland hoezee!
Hoezee! Hoezee! Voor Nederland hoezee!
Voor 't Vorstenhuis en Nederland waakt ied're jongen mee,
Voor 't
Vorstenhuis en Nederland waakt ied're jongen mee.
--------
Wien Neerlandsch Bloed.
Wien Neerlandsch bloed door d'aderen vloeit,
Van vreemde smetten vrij,
Wiens hart voor land en koning gloeit,
Verheff' den zang als wij!
Hij stell' met ons, vereend van zin,
Met onbeklemde borst,
Het Godgevallig feestlied in
Voor Vaderland en Vorst! (bis.)
Bescherm, o God! bewaak den grond,
Waarop onze adem gaat,
De plek, waar onze wieg op stond,
Waar eens ons graf op staat.
Wij smeken van Uw Vaderland
Met diepgeroerde borst,
Behoud voor 't lieve Vaderland
Voor Vaderland en Vorst! (bis.)
Dring' luid van uit ons feestgedruisch
Die beê U hemel in:
"Bewaar den Vorst, bewaar zijn huis
En ons, zijn huisgezin!"
Doe nog ons laatst, ons jong gezang
Dien eigen wensch gestand:
Bewaar, o God! den Koning lang--
en 't lieve Vaderland! (bis.)
--------
Wilhelmus.
Wilhelmus van Nassouwe
Ben ik van Duitschen bloed;
Het Vaderland getrouwe
Blijf ik tot in den dood.
Een prinse van Oranje
Ben ik vrij onverveert;
Den Koning van Hispanjen
Heb ik altijd geëerd.
Mijn schild en de betrouwen
Zijt gij, o God, mijn Heer!
Op U zoo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmer meer!
Dat ik toch vroom mag blijven,
Uw dienaar 'taller stond,
De tyrannie verdrijven,
Die mij mijn hart doorwond.
--------
Vlaggelied.
O Schitterende kleuren van Nederlands vlag,
Wat wappert gij fier langs den vloed!
Hoe klopt ons het harte van vreugd en ontzag,
Wanneer het uw banen begroet!
Ontplooi u, waai uit nu, bij nacht en bij dag!
Gij blijft ons het teeken, o heilige vlag,
Van trouw en van vroomheid, van vroomheid en moed,
Van trouw en van vroomheid en moed.
Of is niet dat blauw in zijn smetlooze pracht,
Der trouw onzer vad'ren gewijd?
Of tuigt niet dat rood van hun manlijke kracht
En moed in zoo menigen strijd?
Of wijst niet die blankheid, zoo rein en zoo zacht,
Op vroomheid, die zegen van Gode verwacht,
Den zegen, die eenig, die eenig gedijt,
Den zegen, die eenig gedijt.
Waai uit dan, o vlag, zij een tolk onzer beê,
Om trouw en om vroomheid en moed.
De wereld ontzie u op golven en reê
Maar daaldet gij ooit op den vloed.
Wij heffen uw wit uit de schuimende zee
En voeren naar 't blauw van den hemel u meê,
Al kleurt zich, al kleurt zich uw rood met ons bloed,
Al kleurt zich uw rood met ons bloed!
--------
De Zilveren Vloot.
Heb je van de Zilveren Vloot wel gehoord,
De Zilveren Vloot van Spanje?
Die had er veel Spaansche matten aan boord
En appeltjes van Oranje!
Piet Hein, Piet Hein, Piet Hein, zijn naam is klein,
Zijn daden bennen groot: (bis.)
Die heeft gewonnen de Zilveren Vloot. (bis.)
Zei toen niet Piet Hein, met aalwaerig woord:
"Wel, jongetjes van Oranje,
Kom klim 'reis aan dit en dat Spaansche boord
En rol me de matten van Spanje!"
Piet Hein, Piet Hein, Piet Hein, zijn naam is klein,
Zijn daden bennen groot: (bis.)
Die heeft gewonnen de Zilveren Vloot. (bis.)
Klommen niet de jongens als katten in 't wand
En vochten ze niet als leeuwen?
Ze maakten de Spanjers duchtig tot schand,
Tot in Spanje klonk hun schreeuwen:
Piet Hein, Piet Hein, Piet Hein, zijn naam is klein,
Zijn daden bennen groot: (bis.)
Die heeft gewonnen de Zilveren Vloot. (bis.)
Kwam er nu nog eenmaal zoo'n Zilveren Vloot
Zeg, zou jelui nog zo kloppen?
Of zoudt ge u veilig en wel buiten schoot
Maar stil in je hangmat stoppen?
"Wel! Neêrlandsch bloed,
Dat bloed heeft nog wel moed!
Al bennen we niet groot, (bis.)
We zouên winnen, nòg winnen, een Zilvervloot!"
