Talmaplein
Het
Talmaplein en omgeving ontstaan tijdens de Eerste
Wereldoorlog, er heerst grote werkeloosheid en de in 1914
opgerichte woningstichting "Patrimonium" ging middels een
werkgelegenheidsplan de sociale woningbouw aan pakken. Nu bleek
dat makkelijker gezegd dan gedaan. Zo was er gebrek aan
een goede bouwlocatie en de enige bouwgrond van de gemeente die
in aanmerking kwam, lag in een heuvelachtig terrein met daarop
een Joodse begraafplaats. Omdat aansluiting met de openbare weg
mistte, moesten er van particuliere grondbezitters
percelen worden gekocht. Deze eigenaren konden de prijs
opdrijven omdat ze wisten dat er voor de jonge woningstichting
geen andere directe mogelijkheden voor handen waren. Al met al
zorgden deze problemen ervoor dat er pas in 1916 met de bouw kon
worden begonnen.
Een ander probleem was de subsidie. Voor gestapelde bouw zou het
rijk geen subsidie geven, dus moest er laagbouw worden gepleegd.
Dat maakte de prijs van een woning flink duurder, en werd er
bezuinigd waar het kon. Groot waren de woningen dan ook niet, de
keuken maakte onderdeel uit van de woonkamer. Het resultaat was
dan ook dat reeds in 1919 de woningen werden gerenoveerd. Door
al deze tegenslagen werd het streven om voor de arbeider een
goedkoop woning te bouwen niet gehaald. De wekelijkse huur
van f 3.40 (€ 1.55) was veel hoger dan geraamd
Zowel in de Willem Hovylaan als de Klaas Katerlaan is de
bebouwing is onderbroken door -in de Klaas
Katerlaan- een natuurlijke barrière en -in de Willem
Hovylaan- de restanten van het vroegere Joodse begraafplaatsje.
Ondanks het sobere karakter van het buurtje is het een juweeltje
van bouwkunst.
![](talmaplein.jpg)
![](talma220415c.jpg)
![](tal0408b.jpg)
![](talma220415b.jpg)
Talmaplein met op de achtergrond de Klaas Katerlaan
![](TP1915aaa.jpg)
Talmaplein rond 1920
![](TP1965aaa.jpg)
Talmaplein rond 1920
![](dia23dec0021.jpg)
![](talmazz001.jpg)
Talmaplein tijdens een feestje. Wie kan hier nog wat meer over
vertellen?
![](tal0408a.jpg)
![](talma220415d.jpg)
Talmaplein met in het midden de Wilem Hovilaan
![](talma220415a.jpg)
Wilem Hovilaan
![](kkl01.jpg)
Klaas Katerlaan. Achter de huizen lag het voormalig Militair
Hospitaal.
![](kkl02.jpg)
Klaas Katerlaan, richting Talmaplein
![](klaaskatergv0001.jpg)
![](kkl04.jpg)
Klaas Katerlaan. In de achtergrond de later gebouwde woningen
van de Vogelwijk.
![](kkl03.jpg)
Het eind van de Klaas Katerlaan.
Links de Thomas à Kempislaan. Dit blokje huizen vormt een
onderdeel van de Vogelwijk en wordt ook wel Vogelwijk laag
genoemd. Rechts op de foto het begin van de Wormserlaan.
Alhoewel de huizen tot de Vogelwijk behoren zijn de straten
(behalve de Thomas à Kempislaan) genoemd naar voormannen van van het Nederlandsch Werkliedenverbond
Patrimonium.
![](joods.jpeg)
Joodse begraafplaats
Achter
de
huizen
van de J.P. Heijestraat, Onder de Linden en het Talmaplein
tegenover de Willem Hovilaan lag vroeger een kleine Joodse
begraafplaats. Deze, al weer de derde Joodse begraafplaats in
Arnhem werd in 1858 in gebruikgenomen en tot 1863 gebruikt,
daarna werden de overledenen op Moscowa begraven, waar ook de
stoffelijke resten na de ruiming van het begraafplaatsje zijn
bijgezet.