Pietje Bosch
foto's en tekst Guido Bosch


Pietje Bosch (mijn vader en mijn opa heten allebei zo) van de Klarendalseweg 163, een verf-, glas- en behangzaak, waar mijn vader in de jaren zestig nog drogisterijartikelen aan toevoegde. Mijn vader overleed in 1972 en ik heb toen zelf nog die winkel gehad tot 1980.


Het begin van de vorige eeuw op een nog ander adres op de Klarendalseweg.


Onze winkel (rond de jaren 20). Blijkens een akte van notaris STJ Roesis hij in 1922 voor 5200 guldens gekocht.


Onze winkel zo rond 1930 schat ik aan de leeftijd te zien van mijn tante Stien, die met haar ouders op de stoep staat, waar nog steeds de naam N. Bosch in staat (of ze moeten hem er onlangs uitgesloopt hebben).


Tante Stien achter de toonbank.



Oma Bosch in de winkel. Let eens op de mooie werkkleding en al het borstelwerk dat aan touwtjes aan de toonbank hangt.



Mijn vader privé. Vaak had hij nog lang zijn witte jas aan en zo te zien had hij zijn gebit in een van de zakken zitten, want dat zat hem niet lekker in de mond. Hij had er liever een groentje in, die at hij behoorlijk veel(tegen inkoopsprijs uiteraard). Hij overleed in juni na twee twee hartaanvallen op 58 jarige leeftijd. Ajax had net de tweede cup gewonnen en ik liep me af te vragen of hij dat nog meegekregenhad (lekker belangrijk). In november van datzelfde jaar overleed mijn opa, maar die is 88 geworden.


Op deze foto de moeder van mijn vader, oma Tonia Relik, 1883-1958. Mijn vader lijkt erg op haar vind ik. Ze kwam van de Oude Kraan, zoals ik vroeger vaak hoorde en ook in de laatste jaren van haar leven toen ze aan het dementeren was en maar steeds naar huis wilde, naar de Oude Kraan dus. Dat dementeren was natuurlijk zielig voor haar omgeving, maar ik herinner me dat wij als kinderen het vaak wel grappig vonden.


Deze foto is waarschijnlijk van de 25 jarige bruiloft van opa en oma. Links mijn vader Piet, rechts tante Stien. De foto is gemaakt bij ons achter op het grote platte dak, waaronder zich  het glashok bevond. In het glashok stond het glas opgeslagen en er stond een grote "tafel" waar  alles op maat werd gesneden. Op die tafel stond ook een behangrandafhaalmachine, daar moest dus  een hele rol behang doorheen om het randje eraf te halen. Dat was rot werk, want het ding liep nog wel eens vast of het mesje was niet meer scherp genoeg.


Mijn broer Jeroen (1949) en ikzelf. Goed te zien is dat we dezelfde kapper hadden! Ik meen dat hij Frans Meijling heette. Zijn winkel zat bij ons op de rij, tegenover de Solostraat. Andere winkels op onze rij waren van onderaf; ijzerhandel Weidema, 2 broers, dan de kapper van ons, een boekhandel die ik meen den Hertog heette, een friteszaak naam???, een sigarenzaak naam???, ik herinner me iets van  Herkensteyn, de kruidenier Meeuwissen, wiens broers ook een zaak hadden hoek Johannastraat-Tedingstraat, dan wij, naast ons een fietsenmaker Verheijen, dan bakker van Mook, waar later Kievit in kwam, aan de andere kant  van de poort een stomerij, kolenhandel Barten die ons altijd eierkolen voor de kamerkachel en anthraciet voor het fornuis leverde, melkboer van Haren, weer een kruidenier naam???, stoffenhandel Gofferjé, een schoenmaker die ook een winkel had waar veel riemen hingen, groenteboer Stalborgh en café Wellink.


Ikzelf in een prachtig pofbroekje zittend op een lichtkoker van het glashok. De lichtkoker naast mij is van een opkamertje. Mijn zusje is er wel eens doorheen gevallen en kwam op het trapje naar het kamertje terecht, ze had nogal wat snijwonden, maar de val zelf viel gelukkig mee. Het hondje is op een van zijn oversteken naar slagerij van Putten aangereden door een van de nog zeldzame auto΄s uit die tijd. Hij was waarschijnlijk onherstelbaar beschadigd, want hij moest worden afgemaakt.


Dezelfde broers als op de foto hiervoor met een nichtje van mijn moeders kant, Diepenbroek  die nog een tijdje tegenover de kerk op de Hoflaan hebben gewoond voordat ze naar de Geitenkamp verhuisden.


Mijn moeder en haar oudste zoon Guido. De andere vrouw is weer tante Stien, mijn peettante. Ik ben van maart 1948 en in juli 1950 had ik al 2 broers, Jeroen en Marco. Daar kwam in 1954 nog een meisje bij Marie-José, maar dat Marie vergaten we meestal. Op José reageerde ze ook wel.


Nou moet je eens op het gedeelte van Wil Muller kijken en naar deze foto! Exact gelijk, alleen andere kinderen. Op deze foto zit mijn broer Marco precies in het midden van de foto aan dat tafeltje met het dat "bouwwerk" erop en dat jochie vooraan in het wit doet me verdacht veel aan Wimke Simmers denken. De foto is gemaakt door Hugo Wassin, v.Lawick v. Pabstraat.
Hij moet dus ook uit 1955 zijn net als de foto van Wil Muller, want daar zie ik mijn broer Jeroen zitten (in het midden-egaal blousje-korte mouwen). Marco was toen 5 en zat dus in de eerste klas,
Jeroen was 6 en zat in de tweede klas.Wel vreemd dat dezelfde non er steeds opstaat, ikzelf had in de eerste een "gewone" juf en in de tweede een non.

     
Marco in de wieg, Jeroen rechts en ik links erboven. Later in dezelfde opstelling op een schoolfoto.


Ik had net mijn eerste fiets gekregen (groen tweedehandsje) en we gingen die dag bosbessen plukken in de bossen ten noorden van Arnhem.
Op de foto mijn ouders en 2 broers, tante Nol Diepenbroek en haar 2 oudste dochters en onze gids Reinie Olders, die was gecharterd om ons de weg naar de bosbessen te wijzen.
Ik weet nog dat ik hele stukken heb gelopen, omdat ik nog niet goed durfde te fietsen op die mulle zanderige bospaadjes.
Later ben ik op die fiets nog helemaal naar Zundert en weer terug gefietst met VDZ. We hadden daar een zomerkamp van een week. Het was door die afstand een helse tocht voor mij.


Een blik vanuit het bovenste raam van ons huis naar beneden. Op de hoek links zat visboer Leyendekker. Daar moest een van ons altijd vis halen op vrijdag, want dan mocht je geen vlees van pastoor Snelders. Meestal was dat haring of makreel. Omdat we die dag alleen maar broodmaaltijden gebruikten, moesten we voor de andere maaltijd altijd 4 ons kaas halen bij van Haren. En o ja, ik ben natuurlijk drogist van ΄t Hoff vergeten, niet omdat ie onze concurrent was trouwens.
Op de andere hoek het café van Wim Simmers, met daarnaast de sigarenzaak van "Buikie"Snelders. Golden Fiction en later Hunter verkocht ie veel aan ons. Op de hoek verderop zat kruidenier Steenbergen  en daar moest ik iedere zaterdag een zware tas boodschappen vandaan slepen, want dat was een betere klant van ons dan buurman Meeuwissen. Zo ging dat in die tijd.


Café Simmers in een sprookjesachtig wintergezicht. De visboer was inmiddels parkeerplaats geworden en  ik denk dat zoon Simmers het café toen al runde. Het ziet er fraai uit zo met al dat licht. Vader Simmers heb ik nog wel eens in een of ander t.v. programma gezien.


Op een gegeven ogenblik kwam er een heuse sexshop in Klarendal, tegenover het Noordpad. Dol heette die eigenaar en ik heb er ooit de gang en trappenhuis naar boven behangen van allemaal stukjes behang van zo'n 10 x 20 centimeter, die ik uit oude behangboeken heb geknipt. Ik kwam daarvoor al in dat huis bij de familie Veenendaal. Hij was een vertegenwoordiger en ik heb daar weleens opgepast of kwam zomaar op visite. Je kwam dat huis binnen via de poort in de Solostraat vlak naast waar Chrisje met zijn stokje woonde. De voorkamer was nu sexbioscoop geworden en de projector stond in de keuken. Een keer heb ik meegemaakt dat er een klant was onder het behangen (dagenlang werk natuurlijk) en langs de projector op kon ik voor het eerst een echte sexfilm zien! Erg opwindend natuurlijk.


Een foto van onze winkel in de jaren zeventig. De DAF had ik van mijn vader geerfd.


De schoenmakerij van ten Broeke. In de etalage stonden jarenlang alleen maar twee hele kleine schoentjes, op de foto had de bakker van de hoek er een etalage gemaakt. Ten Broeke was toen opgehouden met werken. Naast ten Broeke zat nog een schoenmaker Olders. Verder had je daar nog slagerij van Putten en ijssalon Schunck.
Hogerop herinner ik mij nog de winkels van Jamin, kapper Doornenbos, slagerij Sanders, Leo en Herman Jansen van de slijterij en frietzaak en een sigarenwinkel op de hoek van de Hoflaan. Van Leo Jansen weet ik dat hij later is omgekomen bij een brand in zijn woning. Jeroen heeft nog een tijdje bij hem gewerkt.


Een knipselfoto van Pa ten Broeke bij zijn afscheid van het vak. Hij heeft tot op hoge leeftijd gewerkt en is maar liefst 98 jaar geworden. De laatste jaren woonde hij met Moeke ten Broeke in een van de Mussenstraten. Voor mij was het Pa en Moeke, ik ben een heel groot stuk van mijn jeugd bevriend geweest met hun zoon Jan en kwam daar veel over de vloer. Het waren ontzettend fijne mensen.


ten Broeke in karakteristieke houding in zijn werkplaats op de Klarendalseweg no. 378

Als Vitesse thuis speelde gingen we met Pa en een heel stel zonen en schoonzonen ernaar toe. Vitesse leerde ik kennen toen we mijn vader op gingen halen en de laatste minuten op de werkelozenbult naar de wedstrijd konden kijken. Vlak voor tijd gingen de hekken open en kon je nog even het stadion in, geweldig vond ik dat. Het was nog in de tijd van keeper Rinus L'amie, stopperspil Pietje Beekman, Klarendaller Arend Loos van de kolenhandel in de Agnietenstraat, Toontje Huiberts, Evert van de Horst, Henk Arendsen. Een andere Klarendaller bij Vitesse was Bennie Hofs, die ik eerder al eens had zien flitsen op een of ander tournooi dat werd gehouden in de speeltuin onderaan de Agnietenstraat. Ben Snelders van Buikie was ook een voetballer, maar ik weet niet of hij ooit bij Vitesse heeft gespeeld. In ieder geval wel bij AGOVV in Apeldoorn.

Ik volg Vitesse nog wel maar kom er helaas nooit meer, zo'n gedoe met al die clubkaarten. Vroeger kocht je gewoon een kaartje bij die sigarenwinkel vlakbij het Velperpoortstation. Zoon Piet ten Broeke is een zwager van mij geworden (of ik van hem, hij was eerder getrouwd met een Velps meisje dan ik).


Dit zijn foto's van een Klarendalse winkelweek in de jaren dat ik de winkel beheerde, dus ergens in de jaren zeventig.  Het was een poging tot nieuw inblazen, maar daar is het bij gebleven. De winkelweken uit de jaren vijftig waren niet meer te evenaren. Ik heb daar nog wel  herinneringen aan. Ze hadden ieder jaar een ander thema, de Tiroler week en de Chinese week staan mij nog bij.


Mijn oom Henny Diepenbroek was dan al geruime tijd tevoren in het glashok aan het knutselen en zo hadden wij in de Chinese week een grote draak op het zonnescherm zitten (zie winkelweken) . Foto's van mijn opa in Tiroler kleding kan ik mij ook nog herinneren. En een foto van de opening van zo'n week; tussen café Welling en de sigarenzaak aan de overkant was een heus lint gespannen, erachter burgemeester Matser en mijn opa in de hoedanigheid van voorzitter van de winkeliers vereniging en ikzelf als klein jochie, waarschijnlijk om de schaar aan te geven. Geweldig druk was het en zo bleef het de hele week en natuurlijk mochten wij wat langer opblijven, want 's avonds ging het gewoon door. Ria Valk en the Blue Diamonds kwamen  optreden, overal stonden kermisattracties in de zijstraten en ik mocht lootjes verkopen. Je weet wel, twee van die bonnetjes naast elkaar met hetzelfde nummer, iedere dag een andere kleur. Een bonnetje gaf je af en uit de andere werd de winnaar getrokken. Dat bonnetje werd dan in de etalage van de winkels gelegd en daar kon je dan je prijs afhalen.



Een andere activiteit van de winkeliersvereniging waren de KORA zegels. Kora stond voor Klarendalse Ondernemers Reclame Aktie, ik vergeet het nooit meer. Volle kaart en je kreeg een hele gulden. Iedere week moest ik 's avonds tussen 7 en 8 de hele Klarendalseweg aflopen (en weer terug natuurlijk) om de volle kaarten in te leveren en nieuwe rollen KORA zegels in te slaan.  Dat moest bij het Wolhuis in de Akkerstraat,  daar zat de penningmeester van de vereniging, Frans ....... heette hij.

   
De foto's van het uitgebrande pand zijn van de winkel op de hoek van de Bakkerijstraat. Vroeger zat daar de  speelgoedzaak van Leisner in. Er werd om de haverklap brand gesticht in dichtgetimmerde panden en dat was vaak best wel angstig.




Deze foto's kan ik niet meer plaatsen, maar het lijkt wel op een van de beide pleinen.


                 

                 
De Vinkenstraat in aanbouw. Voordat het zover was hebben ook daar enkele panden in brand gestaan endat was behoorlijk angstig, omdat het zo dichtbij ons huis was.

Inmiddels heb ik op een verjaardag  waar een paar ten Broekes waren gehoord dat die boekhandel bij ons op de rij Herder heette en niet Hertog. Aan de overkant zat tussen kapper Doornenbos en slagerij Sanders ook nog ijzerhandel Noordman. En dat voor Sanders zijn slagerij begon eerst nog schoenenwinkel v.d. Sluis daar zat. Allemaal o ja belevenissen. Guido Bosch.

          
Op de ene foto woonde ik nog niet zo lang op Klarendal en op de andere zou ik er niet lang meer wonen. Ik ben op mijn 32e uit Arnhem vertrokken. Het was niet leuk meer op Klarendal, er was veel veranderd. Mijn jeugd op Klarendal heb ik als erg prettig ervaren, ik heb er een goed gevoel over. Enkele herinneringen; paard en wagen van de schillenboer en van de ijsman die staven ijs kwam brengen bij Simmers, de scharenslijper, de gehuurde wasmachine (wij kregen hem van Olders en van ons ging  die naar de Kapelstraat), de smid in de Javastraat, douchen in het badhuis onderin Klarendal (en snel anders werd ie koud), de kleuterschool op de Römerselaan (nonnen), het Duitse bosje, de St.Jansschool, eerste 2 jaar op de Rosendaalsestraat en toen naar de St.Janskerkstraat, aanvankelijk was Haggenburg het schoolhoofd later Siep (Lambooij, de kale Jansen, Manesse, Looyschelder) op het zangkoor bij Vermeulen met z'n spaanse rietje, zingen in de nachtmissen die toen nog echt 's nachts waren nl. om half drie en om vijf uur, tussendoor broodjes eten in het kasteeltje, pastoor Snelders, kapelaan Pierik, Klappers. Veel, eigenlijk ontzettend veel voetballen op straat, dat kon toen nog. Op de kruispunten van de Sumatrastraat met de Atjehstraat of de Solostraat, op het kerkplein, op het "puin" naast de kerk in de St.Jansstraat waar later die twee zandbakken kwamen en die toen als goal gingen dienen. Jan ten Broeke, Henkie Jansen, Chrisje en Frekie Geven, Hemmie Nooij, Teetje Vredeveld, de Hartemink broers.....
 
Guido Bosch heeft het hierboven over kapelaan Klappers, in mijn herinnering is dat Bekkers of Beckers. ik heb onderwijs gevolgd bij de nonnen van de St. Catharinaschool in de Johannastraat, dus regelmatig de St. Janskerk bezocht.

Riek Jansen-Kool


Nog meer oude foto's uit de familie


De familie Freriks, ome Jan en tante Marie en hun kinderen. Zij woonden op de hoek Atjehstraat/Sumatrastraat boven een bakker (meen ik). De vrouw in de stoel  is een zuster van mijn opa.


De abonnees Roomsche jeugd St. Leonardusschool Arnhem. Vooraan links zittend tante Stien, de zuster van mijn vader (ca 1930)


Dan nog een schoolfoto uit 1928 van de tweede klas van de St. Leonardusschool. Tante Stien staat er weer op, dat kleinste meisje voor het meisje met de hand aan haar mond op de achterste rij.



De buurtvereeniging Klarendal. Dat koppie voor de R is van mijn opa, die is geboren in 1884. Als ie daar een veertiger was is de foto uit de jaren 20, 30.


Tante Stien weer op de foto. Achterop staat K.A. ca. 1940. K. A. staat voor Katholieke Actie