Voorheen Och Klarendal, och Klarendal, wat waren toch je marges smal!! Wat moest je 't vaak ontgelden, als slagveld en als krottenwijk, als Arnhems afvalplaats, gelijk kronieken en verslagen melden. Eeuwenlang en eeuwenoud bestond het Klarendalse woud, zo puur als de natuur het schiep. Het was een zuiver oerbos dat vanaf de muren van de stad tot aan de Mussenberg liep. Tot 1505.. in houthakstijl ging plots dit oerwoud voor de bijl toen men om Arnhem het beleg sloeg, op last van Philips de Schone. Die wou in Arnhem tronen, en niemand die hem wegjoeg. Drie eeuwen lang na deze daad bleef Klarendal in woeste staat. Hier wat struiken, daar een weide, wat aanplant van een keuterboer en dikwijls rovers op de loer het zandpad langs dat noordwaarts leidde. Klarendal werd afvalbak toen Arnhem uit zijn muren brak en voor zijn mest een vaalt moest vinden. De Hommelseweg koos men als plek daarheen reed kar na kar met drek. De lijken groef men onder de linden. Na 1840 start de bouw van rijen hutjes krap en nauw en met een vliering bovenin (25 kubieke meter, het was elders niet veel beter) voor arbeiders met hun gezin. Kon Arnhem met zijn singels pronken, Klarendal heeft steeds gestonken: geen riolering, geen privaat. Bewoners van de krotten smeten d'inhoud van hun potten in de goot of op de straat. Er kwamen vragen in de raad omtrent dezelfs droeve staat: of een saneringsplan bestond? En of men ernst maakte met de Woning- en Gezondheidswet? Ja, komt er nog iets van de grond? Een heel mooi Arnhem zijn we rijk ... een lelijk Arnhem tegelijk! zo spoog een raadslid eens zijn gal. Mooi Arnhem stikt van herenhuizen en lelijk Arnhem van de luizen .... loopt gij maar eens door Klarendal!! Het onderscheid van arm en rijk was lang te ruiken in de wijk voor door 't stelsel open goten, wat wel eens overstroming gaf; de ratten kwamen erop af ... ziekten zijn niet uitgebeleven. Pas laat, in 1907, werd tot rioolaanleg besloten. Door stijgend BNP betaalbaar werd volkswoningbouw pas haalbaar niet lang na Wereldoorlog I. Goedkope goede huizenbouw kwam ook in Klarendal al gauw en krot na krot verdween. Ze hoefden niet meer aan te dringen de woningbouwverenigingen als Volkshuisvesting, Openbaar Belang, Patrimonium, St. Eusebius. Maar woningbouw kwam aldus ook elders in de stad op gang. En thans... Niet langer zijn de marges smal (maar ook niet ruim) in Klarendal. Het is -nu 3/4 eeuw nadien- niet langer Arnhems achterbuurt. Naast oudbouw die de tijd verduurt, valt ook veel ouds vernieuwd te zien. Wandel maar vanaf het spoor de Klarendalseweg eens door, omhoog omgeving Onder de Linden, dan richting Roosendaalsestraat, het KAB dat openstaat voor les en leut en pret en praat, ... wil je het bijzonder vinden. Het klapstuk waar de wijk mee scoort: ze bracht een burgemeester voort. Geboren is er menig topman. Een molen wiekt in alle luister, een olympisch bokser huist er waar geen ander tegen op kan. Een volksbuurt met nieuwe kanten, Ernhemmers naast immigranten hetgeen de nieuwe tijd ontsluit. Problemen: neem de overlast van hen die niet zijn aangepast en ook van junkies met hun gespuit. Klarendal als noaberskring waar mensen in vereniging vrijwilligig of professioneel (Wijk- en Dienstencentrum/ Seinpost) met inzet, wat geen centje pijn kost, van alles doen en voor zo veel. |
|
P.D. |
|
Zowel de dichter als de herkomst zijn onbekend. Wie meer weet, mag een mailtje sturen aan info@oud-klarendal.nl |
|
|
|
|