Kath. Centrum Klarendal kreeg nieuw Centrumhuis

RKJC in kopgroep van eerste klasse afdeling Arnhem

Wat denkt u van het ? zo hebben wij aan verschillende inwoners van Klarendal gevraagd.
Waarom aan deze mensen? Waarom niet aan kapelaan Bouwman of aan pastoor Snelders of aan Henk Broens? om er maar enkele te noemen, die ten nauwste met het werk van het Katholiek Centrum Klarendal verbonden zijn en die dus waarschijnlijker veel nauwkeuriger inlichtingen kunnen verstrekken dan de leken. Immers, zij kunnen met cijfers en statistieken aankomen hoe het Centrumwerk in de loop der jaren is gegroeid en wat voor initiatieven er zoal zijn ondernomen.
Laten we het eerlijk zeggen: wij hadden ditmaal geen behoefte aan een mening van pastoors of kapelaans of van wie dan ook, die bij het Centrumwerk betrokken zijn. Zij allen toch zijn, om het maar eens te zeggen, min of meer partij. Om het nog minder mooi te zeggen: wanneer je hun naar het Centrumwerk vraagt, verdedigen zij hun eigen standje. En ook al bedoelen zij objectief te zijn, de kans is groot, dat zullen zij zelf erkennen, dat zij het Centrumwerk min of meer zien door een gekleurde bril. (Zij het dan niet door de bril van een zekere heer Vermeer, dan toch door een bril met kerkelijke kleuren wit en geel).

Wij hadden geen behoefte aan rood, noch aan wit en geel ditmaal en daarom zijn wij te rade gegaan bij echte Klarendalse mensen, die het Centrumwerk van nabij en uit eigen ervaring kennen. Zo kwamen wij terecht bij mevrouw Leenders in de 2e Nijverheidsstraat 4. Moeder Leenders was juist op straat met iemand aan het spreken, toen wij aanbelden.
"Moet u mij hebben?" vroeg zij ons. Op ons bevestigend antwoord en de mededeling, dat wij van het "Arnhems Dagblad" waren, deed zij eerst niet erg toeschietelijk: "Wij lezen die krant niet", zeide zij. Op ons antwoord, dat dat niets terzake deed en dat wij heus niet kwamen om haar te abonneren, nodigde zij ons binnen en schonk ons om te beginnen een prima kop koffie. Toen gingen wij van start: "Wat denkt u van het Centrumwerk?"
Moeder Leenders vond het Centrumwerk een uitstekende instelling. "In eerste instantie is dit werk begonnen om de kinderen van de straat te houden". zo zeide zij, "en zodoende trekken ze natuurlijk ook de ouders. Nou, daar zijn ze wel in geslaagd, daat moet erkend worden.
"En op den duur wordt het op die manier één grote vriendenkring, één familieband. Dat zeggen ze van het Centrum zo graag, maar het is ook werkelijk zo".
Dat was om te beginnen al geen slecht getuigenis en deze mening van moeder Leenders gaf ons moed om verder te gaan. Wij belden toen aan bij mevrouw Jansen-Perquin in de Rappardstraat no 19.
"Of zij ook iets met het Centrumwerk had uit de staan?" vroegen wij haar. "Al heel lang," antwoordt zij ons, "ik ben één van de eersten die erbij gekomen is en momenteel ben ik zelfs zo'n beetje vice-voorzitster van de Moederclub."
Op onze vraag wat zij over het Centrumwerk denkt, zegt zij: "Ik zou het niet graag meer missen. ook al onze kinderen gaan erheen en zelfs verschrikkelijk graag. Ze zijn blij, dat de vakantie weer om is en dat ze weer naar het Centrum kunnen.
Maar het werk is ook in de buurt heel goed gezien, voegt zij hieraan toe. "Dat heb ik gemerkt, omdat ik zelf ook in het wijkcomité zit en zodoende moest ik geld ophalen voor het cadeau, dat wij nu bij gelegenheid van het 10-jarig bestaan willen geven. Nergens heb ik "nee" gekregen. En vooral hier in de buurt, waar wij vlak bij het Centrum wonen, is men er heel erg voor."
Ook dit antwoord gaf de burger moed en omdat driemaal scheepsrecht is, hebben wij ons ook tot de gebroeders Leenders gewend, die de meesten onzer stadsgenoten wel kennen, ook zonder ze te kennen, immers zij staan met hun bloemenstands op het Velperplein en het Willemsplein.
Bij de bloemenkiosk op het Willemsplein troffen wij allereerst de heer Willy Cremers, woonachtig Willemstraat 36. Toen wij hem onze bedoeling uiteengezet hadden, antwoordde hij direct zeer overtuigd: "Nou mijnheer, om de waarheid te zeggen, er wordt ontzaglijk veel voor de mensen gedaan. Het is begonnen met de jeugd van de straat te houden en nu breidt dit werk zich hoe langer hoe meer uit en heeft het al eigen tehuizen. En om maar iets te noemen, toen de St. Gregorius Fanfare werd opgeheven, heeft kapelaan Bouwman ervoor gezorgd, dat wij de instrumenten tot onze beschikking kregen. Met acht man blazen we nu, ik zelf doe ook mee. Twee van die acht slechts kenden muziek; ik zelf kon nog geen noot lezen zo groot als die boom daar. En nu, op de eerste zondag van juli, wanneer we weer naar Kevelaer gaan, verzorgen wij de muziek. En zo is er meer.
Het is dan ook zo, dat men niemand in Klarendal, of die nou katholiek is of socialist of communist, ook maar een scheef woord over kapelaan Bouwman hoort zeggen. Nee, meneer, dat kunt u rustig in de krant zeggen: het Centrum doet prachtig werk in Klarendal, daarvan zijn wij allemaal overtuigd."

Er zijn er velen in Klarendal, die nog steeds niet begrijpen, waarom in deze wijk, welke in vroegere jaren zo ontzettend veel te danken heeft gehad aan Pastoor Bos, nog geen straat naar deze pionier van de caritas is genoemd. Pastoor Bos immers leeft in deze volksbuurt als een legendarische figuur voort. Wanneer men in onze stad voor het geven van benamingen uitputtende wandelingen maakt door de flora en fauna en dan tenslotte komt aandragen met namen, die het publiek weinig zeggen, ja, zelfs belachelijk voorkomen, dan doet het ietwat wrang aan, dat verdienstelijke mannen door de gemeentelijke overheid in de vergeethoek worden gedrukt.
Het is dan ook volkomen verklaarbaar, dat Klarendal, zij het posthuum, Pastoor Bos wil huldigen. Ongetwijfeld zal in de nabije toekomst, wanneer het zo noodzakelijke saneringsplan doorgang zal vinden, voldoende gelegenheid bestaan, in Klarendal een straat naar Pastoor Bos te noemen.

Is het niet een beetje gezocht om de herdenking van het 10-jarig bestaan van Kath. Centrum Klarendal te beginnen met een herinnering aan pastoor Bos en zuster Perpetua? Hebben die dan ook al wat uit te staan met dit Centrum, dat zij immers niet eens gekend hebben zal men zeggen.
Nee, dat is waar, zij hebben het Centrum niet gekend, maar Klarendal des te beter. Meer nog, zij hebben als het ware de grondslag gelegd waaop later het Centrumwerk zijn arbeid kon beginnen. Want beiden zijn zij pioniers geweest van zoveel goede initiatieven voor deze wijk, dat hun naam onvergetelijk is geworden. Zo zelfs, dat hun naam bijna legendarisch is geworden.

Nu nog, meer dan 25 jaren na zijn dood (hij stierf in 1931), doen er in Klarendal verhalen de ronde over de werkzaamheid van deze pastoor, die in 1908 zijn pastorale werkzaamheid in deze wijk begon. Vertelt men van hem niet 't verhaal, dat hij in een bepaald gezin, ergens bovenaan in een zijstraat van de Hoflaan, avond aan avond kwam kaarten om te voorkomen, dat de man en vader uit dat gezin naar de kroeg liep om daar de moeizaam verdiende centen te verdrinken? En hoe graag deze ook kaartte, toch begon hem dit voortdurende toezicht te verdrieten en dus vond hij er iets op: hij zette het kelderluik bij de ingang open, met het resultaat, dat pastoor Bos, door de duisternis misleid, daarin viel en deerlijk zijn hoofd verwondde.
Dat mocht dan al geen hartelijke verwelkoming zijn, het was toch niet voldoende om zijn priesterlijke ijver te blussen: de volgende avond was hij er weer, het hoofd verbonden weliswaar, maar onversaagd.
Dit verteld men in Klarendal nog heden ten dage over pastoor Bos. Men vertelt u nog veel meer over hem. Hoe hij als een Guido Gezelle zijn huishoudster voor de gek hield, de polsjes van zijn borstrokken afknipte, zodat het leek of hij die nog droeg, terwijl hij ook de laatste borstrok al lang had weggegeven en zijn linnenkast weer eens een keer leeg was.
En uit de tijd toen hij nog kapelaan was in Sint-Martinus weet men te vertellen, dat hij toen, wanneer hij zijn "salaris" ontvangen had, dit omzette in zilveren guldens en er dan mee "de boer" op trok: van huis naar huis, waar men het goed kon gebruiken, overal zilveren guldens achterlatend in de handen van moeders en kinderen.
En wie kent niet het verhaal, roerend als een novelle, toen de pastoor met zijn kapelaans rond de Kersttafel geschaard zaten, wachtend op de dingen die komen zouden. En het mooiste ding, dat komen zou, was een kapitale gans, die de pastoor had gekregen. Men kan zich de gastronomische visioenen al voorstellen, die de kapelaans gezien moeten hebben, toen dat luisterrijke braadgerecht opgediend zou worden.
In plaats van de gans echter kwam de huishoudster  binnen, ten zeerste ontdaan en niets begrijpend: de gans was gestolen! Wij weten niet hoe lang pastoor Bos er in geslaagd is de comedie mee te spelen, maar zeker is, dat hij in een onbewaakt ogenblik de kans schoon ziende, zelf die gans uit de keuken heeft verdonkeremaand en haar gebracht heeft naar een gezin in zijn parochie, waar hij dacht dat zij beter van pas kwam dan bij de pastoor en zijn kapelaans.
Nee, aan pastoor Bos heeft het niet gelegen, dat Klarendal geen vrolijker, fleuriger aanzien heeft gekregen: dat is de erfenis van het oude liberalisme. Maar hij had aan de mensen hier geheel zijn warmvoelend, priesterlijk hart verpand en al die jaren, dat hij pastoor is geweest avn Sint-Jan (van 1908 tot 1931) heeft daar niemand aan getwijfeld.
Een stand beeld heeft hij niet gekregen, deze volijverige zieleherder, en dat is ook niet nodig, want hij heeft zich een monument van dankbaarheid gebouwd in de harten en hoofden van zovelen die met hem in aanraking zijn geweest en die de warmte van zijn oprechte persoonllijkheid hebben gekend.
En die hem minder goed gekend hebben toen hij nog actief was, dragen misschien nog een herinnering aan die oude priester met dat zilvergrijze haar, die niet meer kon lezen aan het hoofdaltaar, en daarom elke morgen de H. Mis las aan het zijaltaar. En gedurende één ogenblik onder die Mis leefde dan al zijn oude veerkracht weer op en met luider stem, opdat toch ieder die aanwezig was het goed zou horen, galmde dan door de kerk zijn: "Domine, non sum dignus": Heer, ik ben niet waardig.
Heer, ik ben niet waardig, dat ik Uw priester ben. Ik ben niet waardig, dat ik hier aan het altaar sta en het Brood breek en de Wijn drink. Maar ik doe het, omdat Gij het mij hebt opgedragen te doen. Ik doe het voor hen, die Gij aan mij heb toevertrouwd en waarover ik U straks rekenschap en verantwoording schuldig ben. Ik doe het voor mijn mensen van Klarendal.
Dat was de diepe betekenis van zijn roep: "Domine, non sum dignus" en zo hebben zij die het hoorden, het begrepen. En daarom moest hij hier toch niet ontbreken.

En Zuster Perpetua dan, wat heeft die met het Centrumwerk te maken? Ook al weer evenveel of even weinig als pastoor Bos. Maar ook zij heeft alles met Klarendal te maken gehad, vrijwel een kloosterleven lang.
O, wij geloven zeker, dat de methode van Zuster Perpetua al tijdens haar eigen leven verouders was. Zij was onderwijzeres, maar waarschijnlijk mag men zeggen, dat zij ook als onderwijzeres hopeloos ouderwets was, dat zij haar tijd niet begreep.

Maar als zij haar tijd niet begreep, haar mensen, haar kinderen en hun moeders begreep ze des te beter en indien haar methode niet deugdelijk bevonden werd volgens de toen gangbare maatstaven, haar hart omsloot ze allen in een grote begrijpende en vergevende liefde. Zij was in de volle zin een missionaris.
En wij geloven , dat er geen moeder in Klarendal is, die of uit eigen ervaring, of omdat haar kinderen bij zuster Perpetua hebben school gegaan, de meest dankbare herinneringen aan deze wonderlijke zuster met zich mee draagt.
Wonderlijke zuster, zeggen wij. Dat zullen wij hebben waar te maken, want wat was er voor wonderlijks aan zo'n doodgewone zuster? Dat wonderlijke was, dat zij naar onze begrippen en naar onze overtuiging alles averechts deed wat met onderwijs geven te maken had. Geheel haar methode, geheel haar didactiek gingen dwars tegen de draad in, vonden wij: wij hadden dat anders geleerd en het moest ook anders, daar waren wij vast van overtuigd.
Maar zie nu die kinderen, die bij haar hebben school gegaan: Klarendalse meisjes, dus de levendigste en zeg maar gerust lastigste die je je denken kunt. Voor onderwijzer en onderwijzeres dikwijls om wanhopig van te worden. Maar Zuster Perpetua werd niet wanhopig: zij sloeg gewoon aan het vertellen. Geen verhaaltjes over Suske en Wiske, maar over Christus en de heiligen en over alles wat met Zijn Kerk te maken had. Want daar was haar hart vol van, daarvan stroomde het over, en zie, het wonderlijke gebeurde: die zo juist nog uitgelaten en woelige meisjes luisterden. Luisterden dag in, dag uit naar de verhalen van zuster Perpetua, die nooit moe werd om te vertellen, maar altijd vertelde over God en Zijn Kerk. En die dat zo deed, dat haar meisjes nooit moe werden om te luisteren, maar altijd vroegen om meer en steeds maar meer.
Dat was averechtse pedagogiek, dachten wij vroeger. Maar vraag het de moeders van Klarendal, zij zullen u veel meer over zuster Perpetua kunnen vertellen dan waartoe wij in staat zijn. En dan zult gij weten, dat ook zuster Perpetua hier terecht haar plaatsje kreeg ingeruimd.

"Het gebrek aan woonruimte brengt niet alleen schade aan de gezondheid van het lichaam door groter kans op besmetting, maar ook aan de geestelijke gezondheid. De jeugd, die geen behoorlijk huis heeft, verliest gemakkelijker haar moraal. Zij komt gemakkelijker tot jeugdcriminaliteit, tot levensmoeheid en arbeidsschuwheid. Zij wordt opstandig tegen een maatschappij, welke zulke toestanden laat voortbestaan".

Dat heeft Z.H. de Paus een week geleden gezegd in een rede tot de afgevaardigden van een Franse organisatie, die kinderen uit achterbuurten naar buiten stuurt, en wij vinden, dat Zijn woorden niet weinig ook op Klarendal van toepassing zijn en dat de verantwoordelijke autoriteiten deze
wel eens terdege in hun oren mogen knopen.
De Paus vervolgde:  "Hoeveel miljoenen moeten er niet uitgegeven worden om ziekten te genezen, terwijl deze gemakkelijker en tegen veel minder kosten voorkomen hadden kunnen worden."
En sprekend over de opvoeding der kinderen, zeide Z.H.: "Eén van de ongelukkigste gevolgen van ongezonde en onvoldoende huisvesting is de ontoereikende opvoeding van de kinderen. Hoeveel van deze kleinen zijn door hun ouders op moraal gebied in de steek gelaten en hoevelen blijven beroofd van zorg en liefde en zijn gedwongen te leven in straten en omgevingen, die gekenmerkt worden door immoraliteit."
"De maatschappij draagt zelve de gevolgen: in plaats van het kwaad te voorkomen moeten enorme kapitalen worden uitgegeven aan het herstel van de schade toegebracht aan lichaam en ziel.

En te spreken komend over de krotwoningen, nam de H. Vader al evenmin een blad voor de mond.
Letterlijk zeide Z.H.: "Zelfs in de hoogst ontwikkelde landen van Europa is nog een bevolkingslaag van 10 tot soms 20%, die geen menswaardig bestaan leidt. De verantwoordelijke autoriteiten moeten de bestaande wetgeving aanpassen en aanvullen om deze bevolkingsgroep bijzondere hulp te verlenen. Dit betekent opruiming der krotwoningen en het voorkomen van uitbuiting door gewetenloze mensen".
En om toch maar vooral duidelijk genoeg te zijn, voegde Hij hieraan nog toe, dat de "oude, vervallen huizen, waarin zelfs de noodzakelijkste voorzieningen ontbreken hun eigenaren soms grote inkomsten verschaffen zonder dat het hun een cent kost."

De stichting Katholiek Centrum Klarendal heeft thans de beschikking gekregen over een vierde lokatie, de modern en smaakvol ingerichte kleuterinstuif 't Akkertje aan de Akkerstraat 11, die gisteravond werd geopend en ingezegend. De opening werd verricht door de wethouder van sociale zaken, de heer A. v.d. Ham; de inzegening door pastoor G.J. Jansen van de St.-Martinusparochie. De plechtigheden werden door een groot aantal genodigden bijgewoond, waaronder de zeereerw. heer deken J.J.H. van Rossum; de ambtenaar voor jeugdzaken, de heer van Amerongen; bestuursleden van de Kardinaal de Jongstichting en het Sociaal Charitatief Centrum.
De voorzitter van het bestuur, drs. P.P. Landsman, wees er in zijn openingstoespraak op dat er door de totstandkoming van deze vierde lokaliteit alle aanleiding is vreugde te tonen. Spreker richtte bijzonder hartelijke woorden van dank tot wethouder v.d. Ham voor de ondervonden medewerking bij de beschikbaarstelling van het gebouw, waar thans op dinsdag, woensdag en donderdag moederclubs en kleuterinstuiven worden gehouden. Er bestaat hiervoor al bijzonder veel animo en - aldus drs. Landman -  er is niet veel voor nodig of het gebouw is alweer te klein.
Wethouder v.d. Ham legde er de nadruk op, dat men er dankzij vele overwonnen moeilijkheden langs de sociale weg in geslaagd is allerlei gezinnen te bereiken, waardoor men is doorgedrongen tot de verschillende behoeften. Het is van grote betekenis, dat de jonge kinderen in dit gebouw veiligheid en beslotenheid kunnen vinden. Spreker wees er verder op, dat in dit keurige gebouw 'n sfeer geschapen is, die ver uitsteekt boven die van de verschillende woningen in Klarendal. Het is tevens van groot belang, dat de moeders hierbij betrokken worden waardoor stellig voor vele gezinnen zegenrijk werk kan worden verricht. met het uitspreken van een hartelijke gelukwens verklaarde de heer v.d. Ham het gebouw voor geopend.
Na de inzegening richtte ook pastoor Jansen zich in een hartelijke toespraak tot het bestuur en de vele genodigden. Het huis is ingericht voor het welzijn van velen, die geestelijk en materieel misdeeld zijn. Op deze wijze, aldus pastoor Jansen, wordt hier de echte christelijke liefde gepreekt, waarna hij besloot met een dankwoord tot allen, die hebben medegewerkt aan de totstandkoming van het gebouw.
Namens de kardinaal de Jongstichting en het Sociaal Charitatief centrum werd het woord gevoerd door de heer Vissers, die er o.m. op wees dat door dit gebouw naar voren komt dat de katholieke gemeenschap denkt aan anderen.
De gem. ambtenaar voor jeugdzaken, de heer van Amerongen sprak namens de adviescommissie jeugdzaken. Na eerst de keurige inrichting van het gebouw naar voren te hebben gebracht legde spr. er de nadruk op, dat het kind behoefte heeft aan intimiteit, hartelijkheid en christelijke liefde. Als men in Arnhem iets wil bereiken zal men de kinderen moeten opvoeden met een houding, die bewonderenswaardig is voor anderen, aldus de heer van Amerongen.
Ook kapelaan Batenburg uitte zijn vreugde over de totstandkoming van 't Akkertje. Spr. toonde bijzonder veel sympathie voor hen,  die reeds veel goed werk hebben verricht in Klarendal.
In zijn slotwoord bracht drs. Landsman nogmaals dank aan allen die zich hebben ingezet voor het gebouw. In het bijzonder richtte spreker zich tot kapelaan Batenburg, de heer Hofstede, aannemer en uitvoerder.
Behalve zuster Tarcisia zullen in 't Akkertje als leidster optreden de dames Berendsen, van Haren, Molthof en Elbers.

"'t Liek net stieve Hentje!" zei een 14-jarig grietje "uut Kleuirendal" (weet u een betere fonetische weergave?), gistermiddag spontaan, maar 't klonk oneerbiedig, toen daar plotseling wethouder J. van Buggenum, met de heren Van Amerongen en Van den Berg van de gemeente Ernem, hun kamp in Langenboom binnenstapten; juist toen hun populaire kampleider, de heer N.A. Kors, als zigeunerhoofdman vermomd, zijn èng-spannend verhaal over de gestolen schat aan 't vertellen was. "Hou je waffel en zit niet te ginnegappen!" was het commentaar van een meer serieuze 12-jarige, die het verhaal zó griezelig-leuk vond dat ze van spanning een tam-tam-roffel op de rug van één der haremdames weggaf en in gedachte de tovenaar, die de schat "gejat en weggestoppeld had, een bos heur uut z'n harses trok".

Eerst hadden ze zich een tijdlang zitten af te vragen of die schat nou feitelijk een "hij" of een "zij" was, totdat duidelijk bleek dat hij een "het" was. Maar op wie dat "stieve Hentje" ook betrekking mocht hebben gehad, zeker niet op de wethouder, want tot groot plezier van de Ernemse zigeunerinnetjes zat hij alras midden tussen deze troep kakelende kippetjes en op zijn beurt boeide en enthousiasmeerde hij het hele stel met zijn geluids-imitatiespel, dat de meisjes in gedachten naar het vuurwerk op Koninginnedag op de Sonsbeekweide verplaatst. "G-o-e-d; z-o-o! goed zo: god, zo: goed, zo, zo!"- was haar spontaan en enthousiast commentaar.
En toen de wethouder ook nog chocoladerepen uitdeelde, gevolgd door een glas limonade, was de heer van Buggenum minstens even populair als Senator John Kennedy in Massachusetts.
De wethouder verteld de 25 Klarendalse meisjes dat hij ook in Arnhem geboren en getogen was. "Oek in Kleuirendal?" informeerden ze belangstellend. En toen hij dat, om de populairiteitswille, ook nog maar beaamde, hieven zij onmiddellijk het schone lied: "Arnhem heeft de vlag in top; Arnhem heeft een luide stem; Arnhem bouwt weer op!" aan en dat werd weer gevolgd door: Keessie heeft er water bij gedaan (bij de soep)" en -op verzoek- "Hé!, kom van dat dak af!"
Nadat vervolgens het hele stel - het was immers een echt zigeunerkamp, met een levensechte verkleedpartij, al bivakkeerden ze dan vanwege het snertweer in de hal van de prachtige school der Zusters Dominicanessen - het lustige Zigeunerleben had bezongen, moest natuurlijk Ansje Gits met haar guitaar op de proppen komen. Als een volleerde artieste zong en tokkelde ze: "Oh! Carol!" - "Laila" - "Til'I kissed you" - "Signorita Estralita" _ "Gitarren klingen leise durch die nacht" enz. enz. waaruit wel duidelijk bleek dat ze naast het Kleuirendals ook nog andere vreemde talen goed machtig is.

GEZONDE HONGER

Die officiële belangstelling voor dit vierde kamp van de Stichting Katholiek Centrum Klarendal, dat nog door een vijfde gevolgd wordt, was volkomen verantwoord en verdiend want de Stichting verricht daarmede door haar onvolprezen leidsters en leiders een voortreffelijk stuk sociaal-educatief werk. En die leiders dan, dat zijn de heer en mevrouw Broens, die hun opvolgers dit jaar nog inwerken, mej. A. Thomassen en mej. Welling óók nog als kookster. "Petje af"!, voor deze sociaalvoelende kindervrienden, die elk jaar opnieuw een viertal groepen jongens, resp. meisjes van 8-14 jaar en nog een groep grotere jongens, een prettige, gezonde en hun mentaliteit verbeterende vakantie bezorgen.
Het vorig jaar in Groesbeekb.v. nu dus in Langenboom, ergens aan de oostkust van Grave-beneden-de-sluis, rond 20 km van Nijmegen. U kent stellig de wereldsteden Tönnis en Escharen wel! Nu daar ligt het dicht bij en op 10 augustus 1925 is ales er door de stormramp met de grond gelijk gemaakt. In oktober 1944 is Koning George IV van Engeland er even een kijkje komen nemen. Hij heeft er - blijkens een later aangebracht vorstelijk kroontje - zó maar op een simpele huiskamerstoel gezeten in de boerderij waar de Klarendalse meisjes des nachts op de deel knus en warm op strozakken slapen, waar ze liggen te luisteren naar het geknor van de keujes en af en toe op de "hudo" een plasje gaan doen.
Koning George was toen in gezelschap van generaal Dempsey, naar wien zelfs een straat in Langenboom genoemd is. Dit alles toonden ons de leiders en de boerin, die - naar de heer Broens ons verzekerde - het prototype was van de welwillende, vriendelijke Langenboomers, die de Klarendallertjes met appelen overladen, in hun spel betrokken worden, zoals de dorpsschoenmaker en gastvrij zijn als de Dominicanessen, wier prachtige scholen en domein wij bewonderden.
Op 2 augustus is het Klarendalse kampeerbedrijf dit jaar weer gestart en sindsdien zijn er precies 250 grote broden verorberd, tesamen met terrienen vol soep, mudden aardappelen, hele koeien en varkens, alsmede bergen pudding. Dat gaat aan keurig gedekte tafels, met een bloemetje erop. Bij goed weer buiten; bij slecht weer - dus dit jaar meestal - in de gastvrij opengestelde school met die prachtige keuken. "Een ware stadsschool!" zei wethouder van Buggenum en zo'n fraaie kleuterschool zie je in heel Arnhem niet, voegden wij eraan toe.

ERE ERE-SALUUT

Er heerst orde en netheid in deze kampen, dank zij de gemoedelijk strenge leiding en de volgzaamheid van de Klarendalse jeugd, die geniet van het buiten zijn in die grote open ruimten,, waar de oogst op inhalen staat, waar geen krotwoningen zijn en geen druk verkeer. Gisteren was het een zigeunerspel; op de andere dag spoorzoeken, voetballen, dievenvangen, tekenen, knutselen, schilderen; ja, wat al niet? De heer Broens, nu dus de heer Kors en Mej. Thomassen zijn onuitputtelijk. Ze zijn jong met deze jongeren. En vertellen dat ze kunnen! De kouwe griezels trekken je ervan over de rug......

De speelplaats van de school was versierd; de driekleur wapperde en blauwwitte schilden wezen de weg naar dit stukje Klarendal in Langenboom, waar gisteren - op het geheel eigen feest van de niet gecanoniseerde Sint Pieremeflippius - zigeunermeisjes dansten en zongen, bont uitgedost, alsmaar snaterend en rebbelend. En waar hoog opgevoerde fantasie een heel nieuwe gedachtenwereld schiep voor kinderen, die een heel grauw jaar vol zorgen, óók voor hen, doet vergeten. Dank zij de Stichting Katholiek Klarendal, alsmede haar nooit genoeg te waarderen, altijd optimistische en idealistische leidsters en leiders.

"Komt U eens bij mij langs!"

(Van onze verslagggeefster)

Mgr. Alfrink prees het werk van Kath. Centrum Klarendal

Ruim 150 medewerkers van het 't Kath. Centrum Klarendal hebben gisteravond in Musis Sacrum tientallen ouderparen, tal van Arnhemse parochiegeestelijken met in hun midden Pastoor Bouwman en diverse leiders(sters) van parochiële zusterinstellingen t.g.v. zijn 13de jaarfeestviering een onbekommerde avond bezorgd. Zoals kapelaan Hendriks zich in zijn openingswoord zo kernachtig uitdrukte heeft het centrumwerk als in een droom een ongekende vlucht genomen. Een droom, welke door de Centrumleden in een bonte afwisseling met een revue werd gerealiseerd.
De teksten van de dialogen waren goed gekozen en het tempo dat in dergelijke gevallen bepalend is voor het welslagen, was dermate hoog dat het nieuwe nummer het vorige in een minimum van tijd achterhaalde. Geen nood overigens omdat de jeugdige medewerkers hart en ziel legden in het programma-onderdeel waarvoor zij waren uitverkoren. Dit alles geschiedde zo kinderlijk onschuldig dat zelfs de regiefoutjes waaraan zij zich bezondigden nog dikwijls met luide bijval vanuit de zaal werden begroet.
In enkele uren werd een sight-seeing door de wereld volbracht. Nauwelijks was een aantal stewardessen na hun openingsdans in een namaak vliegtuig gestapt of straaljagergehuil kondigde de start van een wereldreis aan. Enkele leden van het Fanfarekorps Heijenoord beter bekend als de Hofkapel van de Onganse, hadden zich voor de gelegenheid de naam aangemeten van KLMband, die met een potpourri van bekende nationale- en internationale schlagers spoedig voor de juiste stemming wist te zorgen.
Na dit voorpretje hoeft het geen betoog dat het programma verder in goede aarde viel. Hoogtepunten hiervan waren een groepje cowgirls en een indianenshow.
Bij al deze pret wilden de Klarendalse huismoeders niet ten achter blijven. Zo goed en zo kwaad als het ging uitten vier van haar muzikale prestaties in een "songfestival" met als inzet een enorme coupe en voor de verliezers en winnaressen een attente bloemenhulde.
Aangetrokken door deze feestvreugde kwam St. Nicolaas wiens route toevallig in de omgeving van Musis lag nog te lefder ure zijn opwachting maken. Omstuwd door zijn zwarte knechten en de vele medewerkers aan deze avond, waaronder de hoogbejaarde grijsaard tot zijn grote vreugde enkele Spaanse schonen kon begroeten, zorgde hij voor een grandiose slotapotheose.
Werkelijk het Kath. Centrum Klarendal had niets aan het toeval overgelaten. Dit was dan ook de reden dat jong en oud met een tevreden en dankbaar gevoel huiswaarts konden keren.

Kardinaal: Ik kom in 1972 graag terug
"Alleen... er sterven tegenwoordig zoveel bisschoppen..."

Burgemeester Ch. G. Matser

Centrum Klarendal voorpost gemeente

Sprankelende feestavond

Klarendal gaf in schouwburg terugblik op 20 jaren

Voor iedere Klarendaller is zuster Eleuthera een begrip. Kent men haar niet van de moeder- of bejaardenclub op het wijkhuis Ons Centrum dan toch wel van het zieken- of huisbezoek. Op 27 oktober is zij 25 jaar zuster. Hiervan heeft zij 24 jaar in Arnhem doorgebracht. De eerste zeven jaar heeft zuster Eleuthera lessen in typen gegeven, maar de laatste vijftien jaar heeft zij solidariteitswerk verricht in Klarendal.

"Tot nu toe heb ik nog geen enkele dag met tegenzin gewerkt. Het zijn hier zulke hartelijke, spontane mensen. Ja, ik kan niet anders zeggen dan dat ik hier altijd met heel veel plezier heb gewerkt. Ik zal ook een groot stuk van mijn hart in Klarendal laten." De Klarendallers voor wie zuster Eleuthera ongetwijfeld veel heeft betekend, zullen dit zilveren feest niet ongemerkt voorbij laten gaan.

Uit Zuid
De afgelopen jaren heeft zij de leiding gehad van de wekelijkse moederclub (naai- en ontspanningsclub) en de bejaardenclub (twee keer per week). Dat de clubs zelfs nog bezocht worden door moeders die naar Arnhem-Zuid verhuisd zijn, bewijst toch wel dat de leiding uitstekend is.
De heer Markhorst, wijkhuisleider van Ons Centrum, vertelde ons dat op 6 november een mis in de kapel zal worden opgedragen, waarna om 12 uur een receptie zal worden gehouden in Ons Centrum aan de Rappardstraat. Maandag 7 november is er in de aula van Insula Dei een feestavond voor alle moeder- en bejaardenclubs. Er worden dan meer dan 200 mensen verwacht.

Klarendalfeest geopend

Klarendal gaat ruilen