Andries Oldenhof


Mijn naam is Andries Oldenhof. Ik ben geboren op 29-07-1950. Mijn ouders woonden toen nog bij mijn grootmoeder in, boven elektrozaak Douwsma aan Onder de Linden.
Vanaf 1951 tot 1970 woonden wij in de J.P.Heijestraat nr. 21. Ik woonde daar met Ma, Pa en 2 zussen. Het was (en is) een bovenhuis.
Als je bovenaan die straat schuin-rechtsaf ging, langs de sigarenwinkel van Avegoor, dan stak je de Onder de Linden over, en liep je via de Hemonylaan, de doorgang met de trappen, kruiste de Kapelstraat en langs de Klarendalse Kapel naar de kleuterschool, welke toen (in 1955) links van de Kapel was. Ik zat in de klas van juffrouw Imerman en het schoolhoofd was juffrouw De Groot, beide erg aardig.
Mijn lagere school was de Creutzbergschool aan de Vijverlaan, waar nu (in 2011) een z.g. "Radarschool" in gevestigd is. Je liep dus elke dag via de bult bij het Militair Hospitaal, ong. 1½ km,naar die school.
Je wist niet beter.
Na schooltijd van de vierde klas, met de "jonge" meester Gerritsen, klommen we wel eens de muur op van de Alg.- en Protestantse Begraafplaats (van 1862) langs de Hemonylaan en je liep dan tevens over het dak van enkele monumentale grafkelders. De begraafplaats was allang niet meer in gebruik en dat kon je ook duidelijk aan de stand van onderhoud zien. De stalen stangen in de gaten van de Grafkelders waren al doorgeroest, en soms, uit baldadigheid, gooiden wij daar dan een steen in, in die donkere lugubere kelders met hun bijna verroeste toegangsdeuren met sier-elementen.
In de herfst van 1960 begon de gemeente met de ruiming van de begraafplaats. De Katholieke begraafplaats (van 1859) onderaan Onder de Linden en de Hommelseweg was toen net geruimd. Via het poortgebouw aan Onder de Linden, waar toen niemand meer woonde, gingen wij dan stiekem 's avonds de begraafplaats op. Er werd steeds een gedeelte afgegraven, omringd door een verplaatsbare rieten wand. Daar kroop je dan uit nieuwsgierigheid tussendoor. Op een avond stonden wij vol verbazing te kijken: Rondom een geruimd graf hadden de grafdelvers, na gedane arbeid die dag, een aantal schoppen in de grond gestoken en op ieder handvat hadden een schedel geplaatst.
Wij stonden daar vol verbazing naar te kijken, maar hebben ze niet aangeraakt. Dit vergeet je natuurlijk nooit meer. Eind 1961 was de ruiming voltooid, incl.het poortgebouw aan
Onder de Linden. Een periode van avontuur was voorbij. Laatst (in 2009) heb ik nog in het Gelders Archief aan de Markt de zwart-wit foto's en tekeningen van toen zitten bekijken. Dan komen die oude herinneringen weer boven.
In het schooljaar 1961-1962, in de vijfde klas, had ik meester Nauta, een sacherijnige vent met zijn lange leren jas.
Ik, en mijn mede klasgenoten waren blij dat dat
schooljaar voorbij was. In de zesde klas kregen we hoofdmeester Vos, want hoofdmeester Gerritsen was met pensioen gegaan.

Pisnijdig of over de zeik

Eind jaren 50 stond onderaan de Onder de Linden, aan de kruising met de Hommelseweg, een stenen openbaar mannen-urinoir. Aan de onderkant zaten voor een gedeelte openingen, zodat je kon zien, of er iemand in stond, en dus op dat moment bezet was. Vlak voor de jaar-wisseling kochten wij een klein beetje vuurwerk, d.w.z. 'voetzoekers'. Wij liepen dan naar dat urinoir en keken van afstand of er een man of jongen in ging of stond.
Op een gegeven moment stond er een man zijn kleine behoefte te doen, en op dat moment gooiden wij een aangestoken voetzoeker door die opening aan de onderkant. Daarna renden wij natuurlijk het tegenover liggende Staringplein op en gingen in een portiek staan om te kijken hoe dat afliep.
Nou, de reactie van de geschrokken man was er dan ook naar. Hevig ontdaan kwam hij naar buiten rennen, met zijn ... nog uit zijn gulp hangend. Wat hebben wij op afstand staan te lachen, in dat portiek.